Toeristische attracties
Gemeente Alphen aan den Rijn is een veelzijdige gemeente, gelegen in een prachtige omgeving, namelijk hét Groene Hart van Nederland.
Alphen aan den Rijn heeft natuurlijk alles wat elke middelgrote gemeente in Nederland ook heeft. Maar er is meer.
De ligging in het Groene Hart en een historie die teruggaat tot ver voor de Romeinse tijd, maakt dat Alphen aan den Rijn ook een aantal bijzondere toeristische attracties heeft.
We geven hieronder een korte introductie van de belangrijkste:
- Romeins Alphen – met het archeologisch Museumpark Archeon
- Villa Rijswijk
- Nigrum Pullum
- Stadswandeling Romeins Alphen
- Vogelpark Avifauna
- Park Zegersloot en Zegerplas
- Boskoop
- Varen
- Tuinpad
- Boomkwekerijmuseum
- Vaardorp Rietveld
- Molenviergang Aarlanderveen
- Korenmolen De Eendracht – Alphen aan den Rijn
- Korenmolen De Haas – Benthuizen
- Vrouwgeestmolen – Alphen aan den Rijn
- De Rietveldse Molen – Hazerswoude-Dorp
- Steektermolen – Alphen aan den Rijn
- Bentwoud
Romeins Alphen
Alphen aan den Rijn is de plek van het Romeinse Albaniana. Hoewel er geen zichtbare ruïnes zijn terug te vinden in het stadshart van Alphen aan den Rijn, zijn de Romeinen nooit ver weg. In Zwammerdam zijn in de vorige eeuw zes vrijwel complete schepen gevonden in de haven van het Romeinse limesfort Nigrum Pullum. De restauratie en de presentatie van de Zwammerdamschepen vindt plaats op het terrein van Archeon, de enige plek in Nederland waar – door middel van levende geschiedenis – kennis kan worden genomen van het leven in de Romeinse tijd.
Aan de linkeroever van de Oude Rijn ligt het Rijnplein met het theater, daar stond vroeger het Romeinse castellum Albaniana. Een van de belangrijke winkelstraten volgt deels de oude route van de Romeinse Limesweg.
Een stadswandeling (verkrijgbaar bij de VVV) door het centrum van Alphen aan den Rijn leidt u door het Romeinse Albaniana.
Kijk voor meer informatie over Romeins Albaniana op Romeins Alphen
Archeon
In Archeologisch Museumpark Archeon kan de levende geschiedenis van Nederland worden beleefd.
Lopend vanaf de prehistorie (v.a. mesolithicum 8000 voor Chr.), de Romeinse periode (van 12 v. Chr. tot 406 n. Chr.) en de middeleeuwen (406 n. Chr. tot 1500 n. Chr.)
Alle boerderijen, huizen en hutten hebben ooit in Nederland gestaan en worden bewoond door Archeotolken. Deze dragen kleding zoals in het betreffende tijdvak gedragen moet zijn en lichten bezoekers in over activiteiten als weven, land bewerken en potten bakken.
Archeon heeft ook een fraaie flora en fauna met meer dan 50 wilde bijensoorten.
Bezoekers kunnen deelnemen aan bezigheden uit het verleden zoals boogschieten in de middeleeuwen of mozaïeken leggen met steen zoals in de Romeinse tijd.
In het Archeon vinden talrijke manifestaties plaats van dagelijkse gladiatorengevechten tot en met het Internationaal Viking Festival, het Internationaal Romeinen Festival en riddertoernooien.
Zie daarvoor de website van het Archeon.
Villa Rijswijk
Welkom in de Romeinse villa Rijswijk, gelegen vlak voor de entree van Archeon. Archeon en de villa Rijswijk zijn samen te bezoeken. In deze villa zijn het Archeologiehuis Zuid-Holland en het Romeins museum gevestigd.
Het museum toont de bezoeker op unieke wijze een overzicht van de rijke geschiedenis van de provincie Zuid-Holland middels een breed scala aan archeologische vondsten, nieuwe media en doe-tafels.
Nigrum Pullum
Nigrum Pullum was de naam van het Romeinse fort dat in het huidige Zwammerdam stond.
Hier zijn de beroemde Zwammerdam schepen gevonden die in het Archeon worden gerestaureerd.
Het bezoekerscentrum heeft een tentoonstelling met Romeinse vondsten. Ook kan over het oorspronkelijke opgravingsterrein, waar het fort stond, worden gelopen.
Bezoekerscentrum Nigrvm Pvllvm en Grand Café De Haven, Spoorlaan 19 Zwammerdam
Stadswandeling Romeins Alphen
Nadere informatie over deze interessante stadswandeling kunt u krijgen bij de balie VVV Alphen aan den Rijn.
Vogelpark Avifauna
De stichting Vogelpark Avifauna zet zich in voor vogel- en natuurbescherming en is eigenaar van het Vogelpark Avifauna.
Avifauna is het eerste en tevens een van de bekendste vogelparken ter wereld. In het park worden 230 diersoorten gehouden, niet alleen vogels, maar ook kleine zoogdieren die zoveel mogelijk in een natuurlijk leefomgeving samenleven met de vogels.
Het park kent ook een zeer gevarieerde beplanting en trekt allerlei vogels, insecten en andere dieren uit de omgeving aan.
Naast het vele groen heeft het park vijvers, een restaurant en een grote speeltuin. Iedere dag zijn er voeder- en vogelpresentaties.
Kijk voor alle belevenissen op de website van Avifauna.
Park Zegersloot en Zegerplas
Bij de Alphenaar is het park Zegersloot bekend om zijn “rondje Zegerplas” (circa 4,5 km), te voet of op de fiets. En de trouwe viervoeter kan mee, ook al omdat er een hondenstrand is.
Regionaal en zelfs landelijk is het bekend om zijn waterskiparcours en hotspot voor duikers door zijn onderwaternatuurpark. Maar er is veel meer!
Park Zegersloot kent drie bewegwijzerde hardlooproutes, en voor watersportactiviteiten zoals zeilen, surfen, duiken, suppen en varen is de Zegerplas zeer geschikt. Faciliteiten voor wakeboarden en waterskiën op de kabelskibaan zijn aanwezig bij Wet n Wild. Bij de Sunset Beach bar kunnen sloepen en SUP’s worden gehuurd.
Rond het meer zijn:
- enkele restaurants;
- een golfterrein;
- een midgetgolfbaan;
- een uitgebreid klimpark voor het serieuze werk en een voor de kleintjes;
- het IVN-gebouw ‘De Vlinder’;
- een skateboardplek;
- het kabouterbos;
- kinderboerderij Zegersloot;
- een dagcamping;
- schaak- en damtafels;
en nog veel meer.
Boskoop
Het dorp Boskoop in het Groene Hart is bekend om zijn vele kwekerijen. Gekenmerkt door de vele sloten, de schouwen, de draaibruggen, de ophaalbruggen, de eindeloze bomen en planten, houten schuurtjes en de veenpolders maken Boskoop een uitgelezen plek voor wandelingen.
Varen
De stichting Rondvaarten en Promotie Boskoop verzorgt rondvaarten door Boskoop, waarbij een professionele begeleid(st)er alles vertelt over Boskoop en haar geschiedenis. Vanaf het water is er een goed beeld te krijgen van de kwekerijen en natuur die dit boomkwekersdorp kenmerken.
Kijk hier voor meer informatie.
Tuinpad
In de periode maart tot en met oktober is er elke laatste zaterdag van de maand Tuinpad in Boskoop. Overal waar de Tuinpadvlag wappert kan tussen 10:00 en 16:00 uur de kwekerij worden bezocht.
Het programma van Tuinpad varieert.
Kijk voor meer informatie op de website van Tuinpad.
Boomkwekerijmuseum
Het Boomkwekerijmuseum beoogt het zorgvuldig bewaren van het cultureel erfgoed van de sierteeltregio Boskoop e.o.
De permanente expositie toont de ontwikkeling van de boomkwekerij vanaf de middeleeuwen tot nu. De tijdelijke tentoonstellingen zijn altijd groen gerelateerd.
In het buitendeel van het museum zijn de boomkwekerswoning, de museumkwekerij, de loods, het afdak en de werf te zien.
Voor meer informatie over het museum bezoek de website van het Boomkwekerijmuseum.
Vaardorp Rietveld
Vaardorp Rietveld is een bijzondere bestemming, omdat een deel van de bewoners alleen per boot hun huis kunnen bereiken.
Het ontginnen van het grote veenmoeras begon in de late middeleeuwen, maar vanwege de slappe veenbodem was het veel te duur om ontsluitingswegen aan te leggen. Dat betekende dat alles en iedereen per boot werd vervoerd. Mensen, vee, veevoer, hooi en melkbussen moesten in de schouw, een praktische boot van een meter of vijf lang.
De Rietveldse Vaart is één langgerekt natuurgebied waar alleen vogels, vlinders en bijen de serene rust verstoren.
Vaardorp Rietveld is cultuurhistorisch ook van belang met zijn Rietveldse molen (een Rijksmonument), boerderijen en daggelderswoningen langs de vaart.
Het is deze combinatie van natuur, rust en cultuurhistorie die het Vaardorp Rietveld aantrekkelijk maakt als recreatiegebied voor roeiers, vissers, wandelaars en fietsers.
De historische vaarkaart van het vaardorp van Alphen Linkt kan worden verkregen bij VVV Alphen aan den Rijn.
Overnacht kan worden in onder meer
- B&B Klein Giethoorn;
- B&B Rietveld Cottage;
- de Pastorie;
- de vakantieappartementen van Lena’s Hoeve,
- Gite het Rietveld;
- B&B De Buitenplaats; en
- B&B/ Camping de Tuin van Epicurus.
In en nabij Vaardorp Rietveld zijn tal van recreatieve activiteiten mogelijk.
Bij B&B Klein Giethoorn zijn roeiboten, kano’s, fluisterboten en SUP’s te huur om het dorp te verkennen.
Aan de andere, oosterse kant van Vaardorp Rietveld, ligt Theetuin ‘t Woutje waar naast speelvoorzieningen voor kleine kinderen, mensen kunnen opstappen voor een rondvaart door Vaardorp Rietveld.
Ook bij de boerderij Lena’s Hoeve zijn roeiboten te huur. Daar heb je tevens een boerenlandwinkel met o.a. kaas, boter en eieren en zijn er spelprogramma’s voor kinderen, zoals boerengolf.
De monumentale Rietveldse molen is de grote blikvanger en éénmaal per jaar, op de landelijke Molendag (2e zaterdag in mei) kan ook de authentieke binnenkant van de molen worden bekeken.
Een andere bezienswaardigheid is de zogenaamde Groene Kathedraal van boomkwekersfamilie van Dijk. Dit is een door haagbeuken en wilde wingerd gevormde kathedraal met herkenbare elementen, zoals een klokkentoren, kerkramen en een Mariagrot. Ook de Beeldentuin in de Boomkwekerij en Buitenplaats is een bezoek waard.
Op enkele kilometers van het vaardorp ligt Recreatieboerderij Jeu de Boer . Deze boerderij heeft niet alleen schapen, koeien, geiten, pony’s, konijnen, cavia’s, kippen en vogeltjes, maar biedt ook de mogelijkheden om boerenspellen te spelen, zoals boerengolf, boerenbowl, Kloten langs de sloten en het maken van een E-choppertocht. Daarnaast is er een keur aan workshops en culinaire mogelijkheden in het restaurant.
Molenviergang Aarlanderveen
De Molenviergang Aarlanderveen is de enige nog werkende molengang in de wereld die een polder bemaalt.
De molenviergang ligt ten zuiden van Aarlanderveen en ten noordwesten van Zwammerdam en bemaalt de Drooggemaakte Polder aan de Westzijde te Aarlanderveen. Het overtollige water wordt afgevoerd naar de Oude Rijn.
De vier molens op een rij brengen trapsgewijs het water uit de lagere polder bijna vijf meter omhoog.
Hier vind je nog een klassiek polderlandschap midden in het Groene Hart van Holland.
De Molenviergang Aarlanderveen ook wel de windkastelen genoemd is een bezoek meer dan waard. De website van de Molenviergang geeft daarover meer informatie.
Vanuit Aarlanderveen en vanuit Zwammerdam zijn wandelingen mogelijk naar de Molenviergang. Maar ook per fiets is de Molenviergang goed bereikbaar.t vanuit goed bereikbaar.
Naast de Molenviergang zijn er in en rond Alphen aan den Rijn nog een aantal andere interessante molens, die het bezoeken waard zijn:
De Eendracht in Alphen aan den Rijn, met zijn rijke historie (zie website) is een prachtige korenmolen, die in 1898 is overplaatst vanuit de Zaanstreek. De molen is elke zaterdag, en voor groepen op afspraak, geopend voor publiek. Alle vrijwilligers van de stichting nodigen u van harte uit om de molen en de molenwinkel een keer te bezoeken.
De stellingmolen De Haas, de trots van Benthuizen, is gebouwd in 1772. Zie voor meer gegevens de website.
De molenwinkel is open elke vrijdag van 13:00 tot 16:00 uur. De molen en de winkel zijn open elke zaterdag van 10:00 tot 16:00 uur.
De Vrouwgeestmolen in Alphen aan den Rijn is een in 1797 gebouwde achtkantige houten poldermolen die tot 1968 de polder Vrouwgeest heeft bemalen. Tot 1970 was de Vrouwgeestmolen eigendom van de polder, daarna is hij verkocht aan de Rijnlandse Molenstichting.
De ‘Rietveldse Molen’ is een poldermolen, gebouwd omstreeks 1648. De molen ligt aan de westkant van het vaardorp Rietveld aan het einde van de Rietveldse Vaart en ca. 1,5 km ten noordoosten van Hazerswoude-Dorp.
Oorspronkelijk bemaalde de molen tot 1966 de Rietveldse- en later de Riethoornsepolder ca. 705 ha met een opvoerhoogte van 1 tot 1,50 meter. De molen is voorzien van een scheprad (circuitbemaling) en van een Oud-Hollands gevlucht. Bezichtiging op afspraak.
Op de kaart van Rijnland (1647) valt te zien dat de Steekterpolder door twee molens werd bemalen. De “Oude Steeckter Mole” werd in 1486 gebouwd. De opvoerhoogte was toen blijkbaar zo gering dat de 660 ha grote polder door één molen bemalen kon worden. De molen werd in 1597 vernieuwd. Het gaat hier waarschijnlijk om de huidige Steektermolen, een wipmolen.
De huidige Rijnenburgermolen is de vervanger van een wipmolen, die door brand is verwoest. Het is een rietgedekte achtkante grondzeiler met een vlucht van ruim 24 meter, het scheprad voert het water ca. 1,75 meter op. De molen is in 1981 grootschalig gerestaureerd en rechtgezet. Naast de molen staat het molenaarshuisje (1931) dat succesvol wordt verhuurd als vakantieverblijf. De molen is wekelijks in bedrijf. Als de blauwe wimpel hangt is de molen open voor bezoek. Met Open Monumentendagen zijn er rondleidingen en is er koffie of thee van 10.00 tot 17.00 uur.
De molen vind je aan de Van Beethovenlaan 63a, Hazerswoude-Rijndijk.
Bentwoud
Het Bentwoud is een nieuw natuur- en recreatiegebied in de Randstad, tussen Zoetermeer en Boskoop.
Het mag dan een jong bos zijn, in 2016 is de inrichting van het natuurgebied afgerond, het is al een flink bos. De afgelopen jaren zijn er 2,5 miljoen bomen en struiken geplant en is 80 kilometer aan wandel- en fietspaden aangelegd.
Hoewel het Bentwoud nog volop in ontwikkeling is, zijn er nu al vele bijzondere vogels, vlinders en planten te vinden. Ook voor de bezoeker is er al veel te beleven. Zo kun je er heerlijk wandelen of op excursie gaan met de boswachter. Door het hele gebied mag je van de paden af en lekker struinen door het bos.
Honden welkom, maar wel aangelijnd
De algemene regel voor een bezoek aan onze natuur met je hond is: honden zijn welkom, maar wel aangelijnd. Er zijn een paar uitzonderingen, zoals gebieden waar grazers lopen; daar zijn honden niet toegestaan. In het voorjaar zijn op veel plekken de regels aangescherpt om op de grond broedende vogels of pasgeboren dieren te beschermen. Kijk altijd op de borden bij de toegang van het gebied.
In dit grootste aaneengesloten bosgebied van de Randstad vind je ook Golfbaan Bentwoud, een openbare ‘pay & play’-golfbaan met een eigen restaurant, terras en uitgebreide horeca.
